Celalettin Karatay Konferanslarında “Gulam Sistemi” Konuşuldu
27.11.2023
Selçuklu Kültür ve Medeniyeti UAM
Üniversitemiz Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Uygulama ve Araştırma Merkezi, Karatay Belediyesi ile Vakıflar Konya Bölge Müdürlüğü iş birliğiyle gerçekleştirilen Celalettin Karatay Konferansları’nda bu ayın konuğu Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkan Göksu, “Türkiye Selçuklularında Gulam Sistemi ve Celaleddin Karatay” konusunu anlattı.
Karatay Belediyesi Ali Ulvi Kurucu Gençlik Merkezi’nde düzenlenen konferansa Konya Vakıflar Bölge Müdürü Yılmaz Kılınç ile Müdür Yardımcısı Mehmet Yeşilkaya, Üniversitemiz Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ahmet Çaycı, akademisyenler, öğrenciler ve davetliler katıldı.
“Türkiye Selçuklularında Gulâm Sistemi ve Celaleddin Karatay” ana başlığıyla düzenlenen programda konuşan Prof. Dr. Erkan Göksu, kelime olarak “genç” anlamına gelen “Gulâm”ı ve zamanla önemli bir sistem haline gelen Gulamlığın başlangıcından gelişimine, faydalarına ve dezavantajlarına kadarki alanları ayrıntılarıyla ele aldı.
Gulâm Sistemi, Ortaçağ Türk- İslam Devletlerinin Tamamında En Önemli Sistemlerderden Biriydi
Gulâm Sistemi’nin Ortaçağ Türk-İslam devletlerinin tamamının en önemli müesseslerinden birisi olduğunu, bu sistemin aynı zamanda yıllarca en tartışmalı sistem haline de geldiğinin altını çizen Erkan Göksu; “Büyük Selçuklularda da Gulâmlık bir sistemdir ve bu sistemde devlet, kendi emrinden çıkmayacak bir görevli istiyor. Devletin herhangi bir yol ile çok küçük yaşlarda alıp yetiştirdiği ve devletin hizmetinde kullandığı bireylere Gulâm diyoruz. Onun için de bu bireyler belirli eğitimlerini aldıktan sonra bu bireyleri belirli bir yerden sarayın sistemine dahil ediyorlar. Kimi araştırmacılar bu bireyler saraya ahırdan, kimisine göre ise Taşhane’den giriyorlar diyor. Celaleddin Karatay’ın Taşhane’de görevi var. Emir Karatay buraya gelen Gulâmları alıyor ve eğitiyor görüşü de hakim. Bu gulamlar daha sonra sarayın tüm dairelerinde birimlerinde çalışmaya başlıyorlar ve bu bir nevi staj oluyor onlar için. Bu süre zarfında da bu Gulâmlar hangi alanlarda kabiliyet gösteriyorlarsa belli bir yaşa geldikten sonra o dairede yer alıp amir pozisyona sahip olmuş oluyorlar” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Erkan Göksu, konuşmasının ardından katılımcıların sorularını yanıtladı.
Konferans, Konya Vakıflar Bölge Müdür Yardımcısı Mehmet Yeşilkaya’nın Prof. Dr. Erkan Göksu’ya plaket takdimi ile sona erdi.
Karatay Belediyesi Ali Ulvi Kurucu Gençlik Merkezi’nde düzenlenen konferansa Konya Vakıflar Bölge Müdürü Yılmaz Kılınç ile Müdür Yardımcısı Mehmet Yeşilkaya, Üniversitemiz Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ahmet Çaycı, akademisyenler, öğrenciler ve davetliler katıldı.
“Türkiye Selçuklularında Gulâm Sistemi ve Celaleddin Karatay” ana başlığıyla düzenlenen programda konuşan Prof. Dr. Erkan Göksu, kelime olarak “genç” anlamına gelen “Gulâm”ı ve zamanla önemli bir sistem haline gelen Gulamlığın başlangıcından gelişimine, faydalarına ve dezavantajlarına kadarki alanları ayrıntılarıyla ele aldı.
Gulâm Sistemi, Ortaçağ Türk- İslam Devletlerinin Tamamında En Önemli Sistemlerderden Biriydi
Gulâm Sistemi’nin Ortaçağ Türk-İslam devletlerinin tamamının en önemli müesseslerinden birisi olduğunu, bu sistemin aynı zamanda yıllarca en tartışmalı sistem haline de geldiğinin altını çizen Erkan Göksu; “Büyük Selçuklularda da Gulâmlık bir sistemdir ve bu sistemde devlet, kendi emrinden çıkmayacak bir görevli istiyor. Devletin herhangi bir yol ile çok küçük yaşlarda alıp yetiştirdiği ve devletin hizmetinde kullandığı bireylere Gulâm diyoruz. Onun için de bu bireyler belirli eğitimlerini aldıktan sonra bu bireyleri belirli bir yerden sarayın sistemine dahil ediyorlar. Kimi araştırmacılar bu bireyler saraya ahırdan, kimisine göre ise Taşhane’den giriyorlar diyor. Celaleddin Karatay’ın Taşhane’de görevi var. Emir Karatay buraya gelen Gulâmları alıyor ve eğitiyor görüşü de hakim. Bu gulamlar daha sonra sarayın tüm dairelerinde birimlerinde çalışmaya başlıyorlar ve bu bir nevi staj oluyor onlar için. Bu süre zarfında da bu Gulâmlar hangi alanlarda kabiliyet gösteriyorlarsa belli bir yaşa geldikten sonra o dairede yer alıp amir pozisyona sahip olmuş oluyorlar” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Erkan Göksu, konuşmasının ardından katılımcıların sorularını yanıtladı.
Konferans, Konya Vakıflar Bölge Müdür Yardımcısı Mehmet Yeşilkaya’nın Prof. Dr. Erkan Göksu’ya plaket takdimi ile sona erdi.