Çeşitli nedenlerle kişinin organlarından birinin görevini sağlıklı bir şekilde yerine getirememesi günlük aktivitelerini etkileyen ve yaşam kalitesini düşüren bir durumdur. Tıbbi tedavi yöntemleri ile iyileştirilmesi mümkün olmayan organın donörden/bağışçıdan alıcıya aktarılması organ nakli olarak tanımlanır. Tedavisi yalnızca organ ve doku nakli ile mümkün olan hastalıklar, bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli sağlık sorunlarından biridir. Böbrek, karaciğer, kalp, akciğer, pankreas organ nakline; gözün saydam tabakası olan kornea, kan hücreleri, kemik iliği ve pankreasın adacık hücreleri de doku nakline örnek olarak verilebilir.
Organ bağışı konusundaki bilinç son yıllarda oldukça artmasına rağmen, tüm Dünya’da ve Türkiye’de organ nakli bekleyen insan sayısı çok fazladır. Organ ve doku nakli şartları bilimsel olarak belirlenmiştir. Kişilerin hür iradesi ile önceden aldıkları organ nakil kartları ya da beyin ölümü gerçekleştikten sonra yakınları tarafından alınacak onay ile bağış yapılabilir. 18 yaşını dolduran ve akıl sağlığı yerinde olan herkes organ bağışçısı olabilir. Gönüllülük esasına dayalı olan organ bağışında bağışçı olmak için sağlık müdürlüklerine, devlet ve özel hastanelerin organ bağışı koordinatörlerine ya da sağlık ocaklarına başvurulmalıdır. Bu noktalarda organ bağışı formu doldurulduktan sonra bağışçıya organ bağış kartı verilir. Kişinin bağışçı olduğuna dair bilgi, Sağlık Bakanlığı Organ ve Doku Bağışı Bilgi Sistemi'ne girilir. Bağışçının beyin ölümünün gerçekleşmesinin ardından son kararı aile vereceğinden organ bağışçısının, doku ve organlarını bağışlamak istediğine dair bilgiyi ailesi ile paylaşılması da son derece önemlidir.
"Organ bağışı", bir kişinin organlarının bir kısmının ve/veya tamamının ya da bir dokusunun, hayatta iken ya da beyin ölümünün ardından ihtiyaç duyulan ve organ nakli olmadan yaşaması mümkün olmayan başka kişilere naklinin onaylanmasıdır. Organ nakilleri ancak bu konuda donanıma sahip yetkili hastanelerde yapılabilir. Amaç hastalığı ya da çeşitli sebeplerle zarar gören ve veya işlevini kaybetmiş dokunun ya da organın nakledilerek fonksiyonel olmasını sağlamaktır. Hayat kurtarmak amacıyla sağlıklı olan her organ bağışlanabilir.
Organ bağışı ve naklinin yaygınlaştırılması ve bu bilincin yeterince gelişmesini sağlamak amacıyla Sağlık Bakanlığı tarafından ülkemizde her yıl ‘3-9 Kasım’ tarihleri arsında ‘Organ Bağışı Haftası’ düzenlenmekte ve çeşitli etkinlikler gerçekleştirilmektedir. Bu hafta toplum bazında organ bağışının öneminin anlatıldığı ve toplum bilincinin artırılmasının hedeflendiği bir dönemdir. Hayatın içinde kimin ne zaman organ yetmezliği ile karşılaşacağı ve ne zaman organ nakline ihtiyaç duyacağı bilinemez. Sağlıkta farkındalık önemlidir ve bu konularda yapılan etkinlikler doğru bilgilendirme yapmayı amaçlamaktadır. Siz de organ bağışçısı olarak, bir ya da birden fazla kişinin yaşama tutunmasına şans tanıyabilirsiniz.
