Türk Müziği Solfej - Makam - Usûl - Dikte Alıştırmaları

Prof. Dr. Mehmet Gönül

Eserin genişletilmiş bu baskısında; 15 zaman ve üzeri usûllerde bestelenmiş, dikte kâideleri ve usûl-düzüm kurallarına göre yazılarak usûl alıştırmaları bölümüne ilave edilmiş âsârımızın nâdîde eserlerinden örneklere, genel usûl külliyatında yer almayan ancak yörelerimizde türkülerimize kalıp olan karakteristik usûlerde eserlere ve temel makam anlatımlarına dizi ve küçük seyirlere ayrıca makam anlatımları öncesinde nazariyata ilişkin temel bazı tanımlara yer verilmiştir. 

Türk mûsikîsi, kadîm Türk kültürü temelinde, Selçuklu ve Osmanlı Devletlerini oluşturan Türkler, etnik toplum, topluluk ve milletlerin kültür-san’at hayatına doğrudan kattıklarıyla inkişâf etmiş, Ecdâdımızın yüksek medeniyyeti ve kıtaları aşan muazzam coğrafyası ile neşv ü nemâ bulmuş, nesilden-nesile meşk usûlü ile aktarılarak günümüze ulaşmış, eşsiz zenginliğe sahip bir Türk san’atıdır.

Doğrudan hocadan-talebeye eğitim, öğretim ve aktarım modeli olan meşk usûlü, gelenekli san’atlarımızın eğitim ve intikâli için en doğru eğitim-öğretim modelidir. Bugün yapılması gereken, çağın gerekleri ve olanakları ile meşk sisteminin kaynak, metod, materyal vb. yazılı nüshalarını veya kusurlu kalan hususlarını gidermek, sürecin sağlıklı devamı konusunda teknoloji çağının imkânlarıyla ihtiyaç duyulan araç ve gereçleri en doğru kaynaklardan edinerek sisteme dâhil etmek ve/veya bu konuda yeni kaynaklar üretmek olmalıdır.    

Bizi biz yapan değerlerin ve kültürümüzün en saf kaynağı ve en müzeyyen vitrini olan, Türk-İslâm san’atları içerisinde en geniş paydayla yer alan mûsikîmizin icrâsında ulaştığı mertebe, maalesef kullanılan nota yazım sistemlerinin yokluğu ve/veya eksikliği sebebiyle yazılı kaynaklara ve icra yöntemlerinin süreçlerinin aktarılması bakımından gereğince arşivlere yansıtılamamıştır.  

Mûsikîmizin yazılı kaynaklara aktarılması hususunda artık vazgeçilemez bir noktaya ulaşan, bugün dünya sathında kullanılan batı kaynaklı nota üzerine bina edilen ve nazariyatçılarımızın mûsikîmizin makam zenginliğini ifâde etme gayretleriyle ürettikleri işaret ilaveleri ile günümüze ulaşan Türk mûsikîsi notası, her ne kadar -geçmişten günümüze ve bugün- çok değerli sanatçı ve akademisyenlerin bireysel gayretleriyle bir seviyeye ulaşabilmişse de hâlâ âsârın makam ve perde gereklerince nota ile ifâdesinin mümkün olamaması ve eğitiminin Türk müziği dinamikleriyle yurt genelinde bir standarda ulaşamaması gibi nedenler paydaşların üzerine düşen sorumluluğun önemini gözler önüne sermektedir.  

Türk müziği İşitme!  Okuma! Yazma! olumsuz ifadeleri ile ilköğretim, ortaöğretim, lisans ve lisansüstü seviyelerde yürütülen, solfej (nota okuma) ve usûl dersleri ile dikte çalışmaları, özel ya da resmi pek çok kurum ve kuruluşta maalesef Türk müziği gerek ve gerçeklerinden uzak sürdürüldüğü görülebilmektedir. Mûsikîmizin temel iki unsuru olan makam ve perde temelli solfej dersleri ile güfte ile inkişaf eden ve zenginleşen usûl dersleri, çok kez makam ve usûl kuramını kapsamamakta ve Türk müziği makam ve usûl yapılarına gereğince “Türk müziği sazları eşliğinde” solfej ve dikte çalışmaları ihmâl edilmekte, yapılmamakta veya yapılamamaktadır.

Türk mûsikîsi ancak kendi nüvesini oluşturan değerler, zenginlikler ve kazanımlar ile gereğince öğrenilebilir ve öğretilebilir. Bu ihtiyaçlar doğrultusunda uzun bir uygulama süzgecinden geçerek hazırladığımız ve ilkine ilâve olarak seyir, tanım, usul ve eser örnekleri ile genişlettiğimiz bu kitapta; Türk müziği solfej çalışmaları için Rast makamı doğal dizisi üzerinde, başlangıç seviyesinden başlayan solfej alıştırmaları sunulmuş, Türk müziği temel makamları ve geçkiler hakkında örnek alıştırmalara yer verilmiş, Nim Sofyan’dan-Devr-i Revan’a kadar olan Türk mûsikîsi usulleri için tümüyle usûl kalıplarına göre düzümlenmiş alıştırmalar sunulmuş, Raksan’dan-Zencire kadar olan usûllerde eser örnekleri ile günümüz usûl âsarı veya kaynaklarında karşılaşılmayan  ve fakat yörelerimizde -özgün usûl kalıplarıyla- hayat bulan eserlere yer verilmiş, Türk müziğinin makam ve usûlleri gereğince yapılacak dikte çalışmaları için örnekler verilmiştir.

Ayrıca çalışmamızda Türk mûsikîsinde usûl bahsi irdelenerek Nim Sofyan’dan Zencir’e kadar olan bütün usûllerin kalıplarına ve velvelelerine, yörelerde icra edilen özgün usul kalıplarına, ilâveten, günümüz Türk mûsikîsi icrasında, nispeten daha sık karşılaşıldığı düşünülen makamlar hakkında kısa tariflere dizi ve seyir örnekleri ile yer verilerek muhibbânın istifâdelerine ve katkılarına sunulmuştur.


Kitap Adı : Türk Müziği Solfej - Makam - Usûl - Dikte Alıştırmaları
ISBN : 978-625-6960-53-4
Yazar : Prof. Dr. Mehmet Gönül
Baskı Sayısı : 1
Kağıt : Kitap Kağıdı
Kapak : Karton Kapak
Ebat : A4
Sayfa Sayısı : 354
Cilt Sayısı : 1

YAYINLAR

Obama ve Trump Dönemlerinde Türkiye-Abd İlişkileri
Dijitalleşme ve Yönetim
Doğumunun 90. yılında Erbakan
Kardelenler, İrisler, Orkideler Tıbbi ve Biyolojik Özellikleri
Necmettin Erbakan Hukukun Güncel Sorunları Özel Hukuk
Eğitim Araştırmaları-2023
Mevlana ve İslam
Türk Müziği Solfej - Makam - Usûl - Dikte Alıştırmaları
Gizemli Soğanlı Bitkiler Tıbbi ve Biyolojik Özellikleri
Kürt Tarihi
Pandemi Sürecinde Dezavantajlı Gruplar
Hafıza Fragmanları: Toplumsal Hatırlatma ve Unutmaya Dair Değiniler
Sosyal Yaşam ve Kadın
Gelenekten Geleceğe Türk Mûsikîsi, Eğitim, Öğretim, İcra
Türk Dış Politikası Soğuk Savaşın Başından Yumuşamaya (1945-1960)
Yöresel Çorba Tarifleri
Temel Mikrocerrahi Uygulamaları
Necmettin Erbakan Hukukun Güncel Sorunları Kamu Hukuku
Bir Ailenin Bir İşletmesi Varmış
Çocuk ve Ergen Psikiyatri Temel Bilgiler
Mustafa Kemal Atatürk'ün Konya ile Yakınlığı
Konya Mutfak Kültürü
ANLATIMLI ARAPÇA
İslam Kelamında İsmet Açısından Nübüvvet
3. Uluslararası Helal ve Sağlıklı Gıda
Şehir ve Âlimleri
Krizler ve Savaşların Gölgesinde 21. Yüzyılda Küresel Ekonomi
Kırım Mücadelesinin Kadınları (1960-1990)
ANLATIMLI BELAGAT
Armağan Kültürü
Din Öğretiminde Alternatif Ölçme ve Değerlendirme
A Political History of the MARONITE COMMUNITY
Tıp Hukuku Temel Bilgiler
Hikmet Damlaları - Hersekli Ârif Hikmet Levâyihü'l-Hikem
Covid-19 Salgını Sürecinde İslam İktisadı ve Sosyal Politika
Selefilik
Avrupa Birliği’nin Küresel İlişkileri
Gümüş Anahtar - Dünden Bugüne Alman Edebiyatı
Medya Tartışmaları
Din Eğitiminin Güncel Problemleri
Hattat Hüseyin Öksüz 45. Sanat Yılı Hatırası
Ramazanoğulları Beyliği
Sadreddin Konevi "Tasavvuf, Felsefe ve Din"
Bağımlılık ve Önleyici Yaklaşımlar
Pandemi Sürecinde Sosyoekonomik Değişim ve Dönüşümler
Prof. Dr. Ahmet Önkal Kitabı
İnovasyon ve Sektörel Açıdan Ekonomik Etkileri
Necmettin Erbakan Hukuk Araştırmaları KAMU HUKUKU
Lojistik Köy Çalışmalarının Sosyo-Ekonomik Katma Değer Açısından Değerlendirilmesi
Katılım Bankaları ve Katılım Fonlarının Sigortalanması
Çocuk ve Ergen Psikiyatri Temel Bilgiler
Bağımlılık ve Önleyici Yaklaşımlar
Tıp Hukuku Temel Bilgiler
Derviş Zaim Sinemasını Anlamak: Anlatı, Zaman, Mekân
MUTUN VADİHA 2
Rasyonel İnsan ve Bütünsel Beyin
İpek Yolu: Tarih, Felsefe ve Ekonomi Perspeftifinden Güncel Tartışmalar
Her Yönüyle Pandemik Koronavirüsler: Klinik, Tanı ve Tedavi
Otonom Mobil Robotlar İçin ROS El Kitabı
Pazarlamaya Psikolojik Bir Yaklaşım: Çıpalama ile Tüketici Manipülasyonu üzerine Deneysel Bir Araştırma
İletişimde Stratejik Yaklaşımlar
Kurumlarda Değerler
SARF BİLGİSİ
Hikayemizin Yarım Asırlık Yerli Sesi Mustafa Kutlu
İstihbarat Araştırmaları
Osmanlı Hukukun Düşüncesinin Dönüşümü
Makam, Usûl ve Form Özellikleriyle Türk Mûsikîsinde İlâhiler
Harmanbiş - Çocukluğumuzun Oyunlarını Unutmayalım
Türkiye Demiryolu Taşımacılığı
SELÇUKLU VE BEYLİKLERİ DEVRİ CİLD SANATI (Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesi Örnekleri)
Kamus-ı Teşrih
Büyük Selçuklular Tarihi Seti (7 Kitap)
Uygulamalı Hayvan Islahı
Dijitalleşme ve İşletmecilik Üzerine Güncel Yaklaşımlar
Yeni Çağda İktisadi Sorunlar
Dijital Çağda Finansal Sorunlar
Türkiye'de İllerin Ekonomik Büyüme Dinamikleri Üretim, Coğrafya Ve Kurumsal Açıdan Bir İnceleme
20. Yüzyıl Türk Edebiyatında Günlük
Türk Siyasi Hayatında Milli Görüş Hareketi ve NECMETTİN ERBAKAN
Necmettin Erbakan Hukuk Araştırmaları ÖZEL HUKUK
Yetişkin Din Eğitimi ve Kur’an Kursları
Orta Torosların Şifalı Bitkileri II
Konya Turizm Rehberi
Dîvân-ı Lutfî “İnceleme Metin ve Dizin”
Dijital Çağda İşletme ve Ekonomi Alanında Güncel Araştırmalar
Soğuk Savaş Sonrası Türkiye Doğu Afrika Ülkeleri İlişkileri
Influencer Marketing "Hatırlı Pazarlama Uygulamalarının Tüketici Satın Alma Davranışlarına Etkisi
15 Temmuz Öncesi ve Sonrası Analizi, Yaşananların Geleceğe Etkileri
Selçuklu Tarihçiliğine Başlarken
21. Yüzyıl'da İletişim ve Sanat
Dikenler, Özellikleri ve Tıbbi Kullanımları
Temel Mikrocerrahi Uygulamaları
Nübüvvete Çağdaş Bir Yaklaşım
Medıcal and Aromatıc Plants
3. Uluslararası Öğrencilik Sempozyumu
Türkiye’de Kentsel Toplu Taşıma Hizmeti Arzının Düzenlenmesi
Alternatif Dijital Evren Metaverse-II "Reklam, Pazarlama, Marka ve İşletme Yönetimi"
Kudüs’te Kazı (1908-1912)
İNŞÂU’L-VÂDIH 2
Dünya'da ve Türkiye'de Uluslararası Öğrencilik
HIVAR VADİH
Selçuklu Tarihi Coğrafyası Sempozyumu Bildiri Kitabı
Hile ve İç Denetim
Hegemonya Karşı Hegemonya
İktisat ve Finans Alanında Dijitalleşme Üzerine Çalışmalar
Yeşil Tedarik Zinciri Yönetimi Uygulamalarının Firma Performansı Üzerine Etkilerinin İncelenmesi
Konya Sivil Toplum Kuruluşları Medeniyet Buluşması (13. Ufuk Turu)
Göç, Yoksulluk ve İstihdam
Aile Hekimliğinde Sık Görülen Durumlar İçin Algoritmalar
Uluslararası Öğrencilerin Üniversite ve Kent Hayatına Uyumları
İki Dünya Arasında: Din, Hayat ve Seküler Formlar
Türkiye Demiryolu Taşımacılığı
The Rise Of Populism
Selçuklu Tarihçiliğine Başlarken
Gümüş Anahtar - Dünden Bugüne Alman Edebiyatı
Eğitimde Dijitalleşme
Necip Fazıl 30 Kitap 30 Konuşmacı
Eşrefoğulları Kitabı
Alternatif Dijital Evren Metaverse-I "Kavramsal Tartışmalar, Sosyoloji, Psikoloji, Sanat ve Etik"
Dış Politikanın Sert Güç Unsuru Savunma Sanayi
Dış Politikanın Sert Güç Unsuru Savunma Sanayi
Muhasebede Yenilikçi Yaklaşımlar
İklim Değişikliğinin Ekonomik Etkileri: Sektörler Üzerine İnceleme
MUTUN VADİHA 1
Doğrusal Regresyon Analizi ve Uygulamaları
Kalanların Gözünden Avrupa'da Alevilik Topluluk-Kimlik-Farklılaşma
Sahibata ve Turgutoğulları Beyliği
Hanefi Mezhebinde Biyografi Geleneği
Destinasyon İmajı Oluşturmada Stratejik İletişim Rolü
Yemek Kültürüne Yolculukta Biz de Varız
Eğitim Araştırmaları 2022
Uluslararası Projeden Uygulamaya Eğitim Sempozyum Kitabı (2 Cilt)
Doğrusal Olasılık Modelleri ve Uygulamaları
Gençlerin Sorunları, Beklentileri ve Özeleştirileri
Ceride-i Rüsûmiye
Türkiye'nin Kamu Diplomasisi İnsani ve Kültürel Dış Politika
Orta Doğu'da Din ve Medeniyet
Pazarlama İlkeleri & Bir Meta-Pazarlama Tartışması: Karşı-Pazarlama Yaklaşımı
Dijital Dönüşümün Örgütsel Yansımaları (İşletme ve Kamu Yönetimi Açısından Farklı Değerlendirmeler)
Karamanoğulları Beyliği
Endüstri 4.0 Perspektifinden İşletme Fonksiyonları ve Dijital Dönüşüm
Stratejik İşbirlikleri: Kavram, Teori ve Uygulamalar
Dondurma ve Sorbe
Gelenek ve Modernite Arasında İslam yorumları
Turizmde Yaşam Kalitesi: Trb1 Bölgesi
Girişimcilik ve İnovasyon Araştırmaları: Yeni Trendler ve Dijital Dönüşüm
Toplum İçin Çevre Sağlığı Rehberi
Yolumuzu Aydınlatanlar Hacı Bektaş Veli, Yunus Emre
Dijitalleşme, Uluslararası Ticaret ve Lojistik
Klasik Dönem Türk Edebiyatı Kültür Tarihi Okumaları
İslamofobi
Tunus'ta Toplum ve Siyaset
Yettim Yal - Kaşkay Türkçesi Üzerine Bir İnceleme
Sosyal Bilimler Perspektifinden Pandemi
Yettim Yal - Kaşkay Türkçesi Üzerine Bir İnceleme
Sâhib Ata Araştırmaları
Cumhurbaşkanlığı Sistemi